در روز عاشورا هر صغادی هر جا باشد به صغاد

نیاید بی شک مرده است

در شب های مختلف دهه اول محرم هیأت ها در ساعت های اولیه شب با جمع شدن اعضای هیأت و تمرین نوحه و دم نوحه از مکان هیأت خود خارج شده و به سمت یکی از حسینیه های شهر بر اساس یک برنامه زمان بندی شده قبلی حرکت می نمایند.

مراسم عاشورا در صغاد:

محرم وصفر و رمضان پراهمیت ترین ماه های سال و عاشورا پراهمیت ترین روز برای شهر صغاد، ازدحام جمعیت در آن به حداکثر خود می رسد. هر صغادی هر کجای ایران باشد از چند روز قبل طوری برنامه ریزی می کند تا این روز خود را به زادگاهش برساند، رانندگان کامیون در پیچ و خم هر جاده ای که باشند پای در رکاب عشق مولایشان حسین(ع) فرمان را به سمت صغاد می چرخانند.

در این روز همیشه می توان دوستان قدیمی را در شهر ملاقات نمود وسراغ هر کسی را که زنده باشد و دلش زنده یاد حسین(ع) باشد گرفت وبه راحتی دیداری تازه کرد. به قول«مرحوم حاج سید رحمت اله میرزایی : در روز عاشورا هر صغادی هر جا باشد به صغاد نیاید بی شک مرده است.»

سنت دیرپای عزاداری سیدالشهدا(ع) در شهر صغاد ویژگی های سنتی خود را تا حدودی حفظ نموده است واین مراسم با نقاط مختلف ایران متمایز است، این تمایزها در نحوه ی اجرای؛ سینه زنی، زنجیر زنی، شروع وخاتمه مراسم، طرزآرایش علم و نمادها، نمایش های نمادین صحنه کربلا، تعزیه خوانی و... است.

روز عاشورا وقتی وارد حسینیه شهدا می شوی، نوای نوار«شام عزا شد محشر به پا شد»، «الله اکبر یا حسین الله اکبر» که به وسیله ضبط صوت جلوی خیمه دم در حیسنیه توسط آقای حاج عطا کامیاب پخش می شود، روحت را تسخیر می کند و با این نوا پرده های زمان کنار می رود و تو وارد عاشورای سال 61 هجری می شوی.

در حسینیه قدیم «ثارالله» وحسینیه شهدا، تعزیه خوانی در حصار حلقه بزرگی از جمعیت اجرا می شود. بزرگترها کودکانشان را برشانه می گذارند تا تعزیه را تماشا کنند و بعضی نیز بر روی دیوارهای اطراف حسینیه یا نمونه ها مستقر هستند. شمرخوان سوار براسب در محیط این حلقه دور میزند و جمعیت را به عقب می راند و با دور شدن اسب از حلقه مردم دوباره به جلو می آیند و جمعیت موج برمی دارد و بین آنها و تعزیه، پرده ای از اشک است که از این نمایش پرده برداری می کند.

اگر در روز عاشورا جزو هیأت سینه زنی یا زنجیر زنی نباشی، دلت می خواهد به هر جا سر بزنی و همه مراسم را ببینی و هیچ جا راحت نمی توانی بایستی زیرا همیشه فکر می کنی که یک سمت از این مراسم در جایی دیگر و در کنار هیأتی دیگر جالب تر است و تو داری فرصت دیدن این همه شور و هیاهورا از دست می دهی.

هیئات ها که هسته های اصلی تراکم مردم و عامل رسیدن از کثرت به وحدت تا رسیدن به حضرت احدیت می باشند به شرح زیر می باشند:

امام حسین(ع)، شهزاده علی اکبر(ع)، حضرت ابوالفضل(ع)، شهزاده علی اصغر(ع)، امام سجاد(ع)، امام رضا(ع)عشایری، رقیه خاتون(دانش آموزی)، هیأت نخلیان و دسته جات خود جوش مردمی و آزاد که در گوشه ای از خیابان و در مسیر برگزاری مراسم مشغول عزاداری می باشند. گروه تعزیه خوانان؛ اسرا، علمداران و نخل داران هر یک با آرایشی خاصی در حرکت و به عزاداری مشغول می باشند.

در شب های دهه اول محرم، هیئات هرکدام پس از تجمع در محل خود، به سمت یکی از حسینیه ها،« حسینیه قدیم(ثارالله)» یا حسینیه«شهدا» حرکت می کنند. معمولا مداحان و نوحه خوانان خوش صدا در داخل حسینیه و مکان هایی که مراسم برگزار می شود، نوحه می خوانند و تازه­کارها بیشتر در طول مسیر نوحه خوانی می کنند.

با ورود یک هیأت به حسینیه، هیأت قبلی با احترام جارا برای ورود هیأت جدید باز می کند و معمولا صدای بلند گوی خود را خاموش می کنند تا هیآت جدید وارد شده و مستقر شود و بعد با همکاری مداحان هر هیأت به صورت مشترک، مراسم ادامه می یابد.

سنت دیرپای عزاداری سیدالشهداء در دهه اول محرم:

چند هفته مانده به محرم، هیأت و تکیه ها با آماده کردن لوازم مورد نیاز برگزاری مراسم، از قبیل؛ دستگاه های صوتی، چرخ و گاری، نور موتور برق، علم ها و بیرق ها، نخل ها و طبل و سنج، وسایل پذیرایی قند وچای و... مقدمات استقبال از محرم را فراهم می نمایند و تقریبا از شب اول محرم مراسم سینه زنی و زنجیر زنی آغاز می شود.

معمولا مداحان و نوحه خوانان تازه کار و جوان در طول مسیر تا رسیدن جلوی در حسینیه مقصد می خوانند، اما به محض رسیدن به حسینیه مقصد، هیأت صفوف خود را منظم می کند وبزرگترها را به جلو تعارف می کنند. اما چند نفری که، هم پیش کسوت هستند و هم به لحاظ اینکه آرایش و نظم هیأت را بهتر رعایت می کنند و دم نوحه ها را بهتر جواب می دهند در جلو دسته سینه زن یا زنجیر زن حرکت می نمایند که به این افراد سر دسته می گویند ودر اینجا نوحه خوانان خوش صدا و پیش کسوت، معمولا خواندن نوحه را آغاز می نمایند.

معمولا نوحه قبلا تمرین شده است و با اجرای ریتم وآهنگ خاص هر نوحه، با همکاری سنج زن و طبال و مدیریت و هدایت بعضی از عوامل هیأت با نظم خاص و شور و حال وصف ناشدنی وارد حسینیه می شوند. حسینیه پر از جمعیت است و چشم تمام مرد ها وزن ها به چگونه وارد شدن به مجلس است. نوحه خوان تمام تلاش خود را می نماید که آهنگ و لحن نوحه حفظ شود. هیأت با نظم و شور حماسی وارد می شود. همه اعضای هیأت و عوامل دست اندرکار هنگام ورود به مجلس عزای امام حسین(ع) در حسینیه ها، با دقت و حساسیت تمام و با توجه به همه زوایا، برای یک ورود با شکوه به مراسم اهتمام می ورزند.

بعد از اتمام مراسم عزاداری هیأتی که اول وارد مجلس شده با نظمی خاص و دقت تمام با خواندن یک نوحه حماسی از مجلس خارج می شوند 

گویا طلوع می کند از مغرب آفتاب

کاشوب در تمامی ذرات عالم است

 ن صبح تیره باز دمید از کجا کز او

کار جهان و خلق جهان جمله در هم است